Na początku, trzeba wyjaśnić czym jest tak zwana "łopatka piechoty". To przydziałowy element wyposażenia szeregowych i podoficerów jednostek piechoty, który służył do budowy niewielkich okopów, lub stanowisk ogniowych. W praktyce, łopatka okazywała się również doskonałą bronią ręczną do walki w bezpośrednim kontakcie. W armii niemieckiej, jej konstrukcja składała się z metalowej "łyżki" z drewnianym trzonkiem o łącznej długości ok 38 cm oraz wadze ok 800 g. Łopatkę przenoszono w skórzanym pokrowcu, przypiętym do lewej strony pasa żołnierskiego oraz przypiętego do pochwy bagnetu.
W niemieckiej terminologii łopatka to "Spaten", natomiast pokrowiec do łopatki "Spatentasche".
Łopatka żołnierska pojawiła się w armii niemieckiej w 1874 roku i do wybuchu 1 wojny światowej przechodziła szereg modyfikacji. Egzemplarz w mojej kolekcji jest modelem z 1898 roku, którego co ciekawe w latach międzywojennych skopiowała armia brytyjska. Podczas 1 wojny światowej na wyposażeniu armii niemieckiej było kilka modeli łopatek piechoty, jak na przykład charakteryzująca się bardzo krótki trzonkiem, dedykowana dla załóg karabinów maszynowych. Pokrowce na niemieckie łopatki piechoty były wykonane ze skóry o jednej lub dwóch szlufkach (ten model wprowadzono w 1909 roku). Ich kształt przypominał pustą ramkę, aczkolwiek spotkałem się z egzemplarzem o pełnych plecach.
Łopatkę należało przenosić w pokrowcu, zewnętrzną stroną "łyżki", skierowaną w stronę uda żołnierza.
Wśród rekonstruktorów historycznych krąży przekonanie, że ten element wyposażenia był wydawany każdemu żołnierzowi (jeśli nie miał innego, jak na przykład czekan). Jednak źródła fotograficzne pokazują wyraźne niedobory w przydziale. Być może wynikało to z oszczędności, lub przekonania o bezużyteczności w warunkach wojennych.
Egzemplarz w mojej kolekcji oceniam na dobry+. Kulka trzonka posiada ślady po kornikach, a część metalowa wyraźne ślady korozji. Pokrowiec natomiast jest bez uszkodzeń, lecz nie mam pewności czy pochodzi z kompletu. Brak puncy.
UWAGA!!! Należy zachować szczególną czujność przy zakupie Spaten M1898, ponieważ w okresie międzywojennym Brytyjczycy produkowali kopię tej łopatki. Różnice są bardzo niewielkie i łatwo o błąd (patrz galeria).
Obecna cena kolekcjonerska za kompletną niemiecką łopatkę waha się pomiędzy 800, ale 2500 PLN, przy czym co najmniej 70%, to cena pokrowca.
Łączę wyrazy szacunku:
Artur Student
