Arthur Graf von der Groeben, doktor filozofii, Freiburg.
Ur. 26 kwietnia 1882 roku w Frankfurcie nad Odrą.
Poległ 26 maja 1915 pod Jarosławiem w Galicji.
Zamek Voncourt pod Donai, 19 marca 1915 roku.
Mieszkam tu w budynku zwanym przez właściciela "Château". Jest to przyzwoity budynek rokokowy z 1765. Dobrze zaprojektowany park z pięknymi drzewami jak na francuskie standardy, mam przed oczami, gdy patrzę przez okno ciekawe rzeczy. Podobno kamienny obelisk oznaczał miejsce, w którym kiedyś stała szubienica […].
Sadowa (Galicja) 25 kwietnia 1915 roku.
Kochany Ojcze!
...nie mogę się doczekać starcia z wrogiem, naprawdę mogę to powiedzieć bez przesady. I przekracza moje najśmielsze oczekiwania, że mogę poprowadzić oddział. Niech Bóg sprawi, że zrobię to dla dobra naszej ojczyzny. Mam nadzieję, że znów cię zobaczę z radosnym uczuciem, że w końcu okazałem się przydatny. Gdybym nie mógł ponownie zobaczyć się z tobą i matką, mam nadzieję, że pomyślisz o mnie jako o członku naszej rodziny, który przynajmniej w końcu przestrzega swoich tradycji. Nigdy w życiu nie byłem szczęśliwszy niż teraz i dziękuję Ci drogi ojcze, a także dziękuję matce, że nauczyłem się przede wszystkim z twojego przykładu, że twoje wychowanie ostatecznie pozwoliło mi być Prusakiem, aby zostać żołnierzem i oficerem […]
Galicja, 8 maja 1915 roku.
To był wspaniały obraz, który miałem przed sobą wieczorem 1 maja. Słońce zachodziło za cudownie płonącymi biało-czerwonymi szczytami Tatr i nie mogłem uwierzyć, że widziałem las tak przesycony złotem i kolorami jak ten, w którym siedziałem na zboczu porośniętym fiołkami i stokrotkami. Ale może to właśnie idea przemieniła wszystko: nie jest całkiem nieprawdopodobne, że to będzie mój ostatni wieczór. Ponieważ nie siedziałem sam, było nas pięciu, a jeden z nich, dowódca batalionu, dyktował słowa, które mnie osobiście poruszyły: „Cóż, punktualnie o godzinie 10 po dokładnym czasie do ustalenia, 8. kompania szturmowała wzniesienie 382, a potem 376 itd. Czy dostatecznie znasz wzniesienie 382 z drogami dojazdowymi i przeszkodami?” Z pewnością, bo od kilku dni 8 kompania, której dowództwem, zmienia się z inną, najpierw rosyjska, potem często cesarska linia okopów, która kończyła się 80 metrów przed wzniesieniem 382, wzdłuż której biegły trzy rosyjskie okopy jeden za drugim. Całą noc nie spałem, bo Rosjanie zdenerwowali się ciągłym ostrzałem naszej artylerii, strzelali do mojego okopu w taki sposób, że prawie bałem się - lub liczyłem - na rosyjski atak w nocy […] Artyleria niemiecka i austriacka strzelała w poprzednie dni i teraz z hałasem charakterystycznym dla każdego pocisku – wycie, śpiew, gwizd, buczenie, bez ogłuszającego trzasku, odłamki i pociski rzuciły się na pozycje rosyjskie. Nieopisanie obrzydliwe szaroczarne uderzenia pocisków, białe chmury odłamków, biało-czerwone austriackie chmury wybuchowych pocisków spowijały rosyjski okop, z którego dobiegał nieustanny huk karabinów i monotonne tykanie karabinów maszynowych. Od 9:45 do 10 rano leżałem przy jednej z płyt okopowych w moim okopie, przez nieskończenie długi kwadrans. Zegarek w ręku, gwizdek Dowódcy w ustach. Od czasu do czasu grenadier pytał cicho, z niezwykłą swojskością: „Długo jeszcze, Herr Graf?” „Nie, jeszcze pięć – jeszcze dwa – półtorej minuty.” Potem trzy przeszywające gwizdki – i pamiętam tylko jeden szalejący pęd do przodu. Wiwaty, dzikie okrzyki strachu ze strony całkowicie rozbitych Rosjan – prawie wykrzykuję rozkazy. - Wreszcie siedzę w lesie - piszę, tak piszę poprawny raport do pana Hauptmanna v. B., dowódcy 2. kompanii, 4. Grenadier Regiment zu Fuβ: „Właśnie zdobyłem wzgórze 382, małe straty, kontynuuję. Hrabia Groeben, porucznik i dowódca kompanii”.
Dalej - nagle na krótko przed wzgórzem 376 w lesie cios, upadam do przodu jak dowódca plutonu, z którym jestem, grube drzewa wyginają się jak rury, okropny czarnoziarnisty pył dwóch spadających pocisków zakrywa wszystko. Od nasza własna lub austriacka artyleria nie wiedzą, że jesteśmy już tak daleko i jesteśmy we własnym ogniu. Dzięki Bogu to tylko ciśnienie powietrza nas powaliło, bagnet mojego karabinka wystrzelił i mam mały drzazg drewna na twarzy - wysłałem żołnierza z kolejną wiadomością - kontynuuję! Wzgórze 376 jest zajęta. Kto jeszcze jest ze mną - żołnierze pułku „Augusta”, rozrzucony porucznik z innej kompanii, który jeszcze przed nim z trzema żołnierzami - ryczę: „Wszyscy słuchają mojego dowództwa w połowie drogi na prawo na otwartej polanie, celownik 1200 /1100, strzał z karabinu!" […] Celowniki 1000/1100, ogień ciągły! Ciągły!!" - Głos mi się łamie - gwiżdżę, staram się krzyczeć - strzelać, burza - wszystko znów ginie w mojej pamięci. Nadciągają karabiny maszynowe, dowódca porucznik prosi, żebym go krył, bo weszliśmy z obu stron na front rosyjski, który jest całkowicie rozerwany. Wysyła kilka ostrzejszych pozdrowień do szarozielonych mas, które dziko cofają się w tył, a potem stopniowo zbieramy się w kierunku linii frontu, którą już dawno przekroczyliśmy i która właściwie była solidna dla naszego natarcia. Moim pierwszym odczuciem nie była radość ze zwycięstwa, ale strach przed atakiem”. A jednak - 600 jeńców, trzy karabiny maszynowe itd. Odbieram w tej chwili rozkaz atakowania wzgórza 357 i na północ od niego. A więc, to tyle. Może pożegnanie!
